Ίσως δεν αποτελεί έκπληξη για τους ιδιοκτήτες σκύλων, αλλά πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου συχνά συμπεριφέρεται περισσότερο σαν άνθρωπος, παρά σα σκύλος. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα σκυλιά μπορούν να διαβάσουν τις εκφράσεις του προσώπου, να δείχνουν ζήλια, εμπάθεια, ακόμη και να παρακολουθούν τηλεόραση. Η συμπεριφορά αυτή είναι αποτέλεσμα της εξέλιξή τους από τους λύκους σε οικόσιτα ζώα συντροφιάς, η οποία έγινε μεταξύ 11.000 και 16.000 χρόνια πριν, λένε οι ειδικοί. Ειδικότερα, "δίνοντας προσοχή σε εμάς, ζώντας με εμάς, και δείχνοντας ανοχή σε εμάς" τους έχει δώσει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που συχνά αντανακλούν τα δικά μας, λέει η Λόρι Σάντος, διευθυντής του εργαστηρίου συγκριτικής νόησης του Yale.
Ακολουθούν μερικές από τις πιο πρόσφατες μελέτες που δείχνουν την ανθρώπινη πλευρά των αγαπημένων συντρόφων μας.
Τα σκυλιά αφουγκράζονται, κρυφακούνε
Το να παρακολουθούμε τους άλλους είναι πολύ σημαντικό για την ανθρώπινη κοινωνική αλληλεπίδραση, δεδομένου ότι μας επιτρέπει να καταλάβουμε ποιος είναι καλός και ποιος όχι.
Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Animal Behaviour, τα σκυλιά μας παρακολουθούν πάρα πολύ. Σε μια νέα μελέτη, επιστήμονες εξέτασαν 54 σκυλιά που παρακολούθησαν τους ιδιοκτήτες τους να δυσκολεύονται να ανακτήσουν ένα ρολό ταινία από ένα δοχείο. Στην πρώτη ομάδα, ο ιδιοκτήτης ζήτησε βοήθεια από κάποιον άλλο, ο οποίος του κράτησε το δοχείο. Στη δεύτερη ομάδα, ο ιδιοκτήτης ζήτησε βοήθεια, αλλά ο άλλος του γύρισε την πλάτη. Και στις δυο περιπτώσεις, στο χώρο βρισκόταν και ένα ακόμα «ουδέτερο» άτομο.
Στο τέλος της έρευνας, ο άλλος και το «ουδέτερο» πρόσωπο πρόσφεραν λιχουδιές στα σκυλιά. Στην πρώτη ομάδα, τα σκυλιά δέχτηκαν τις λιχουδιές και από τους δυό, ενώ στην δεύτερη, αγνόησαν αυτόν που δεν βοήθησε τον ιδιοκτήτη τους. Παρόμοια συμπεριφορά οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει σε βράφη και καπουτσίνους πίθηκους.
Τα σκυλιά λοιπόν, αγνοούν όσους είναι «κακοί» με τους ιδιοκτήτες τους; Μελλοντικές έρευνες ίσως δείξουν.
Πού πέφτει το βλέμμα;
Η παρακολούθηση του βλέμματος του άλλου είναι ενστικτώδης για πολλά ζώα, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, των χιμπαντζήδων, των κατσικών, των δελφινιών, ακόμη και για τις κοκκινοπόδαρες χελώνες, γιατί προειδοποιεί για τα πάντα, από μια άμεση απειλή έως μια νόστιμη λιχουδιά, λέει η Lisa Wallis, φοιτήτρια που κάνει το διδακτορικό της στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Messerli στη Βιέννη. Μέχρι τώρα νομίζαμε ότι οι σκύλοι ακολουθούν το ανθρώπινο βλέμμα, μόνο για παιχνίδι ή όταν υπάρχει κάτι νόστιμο να φάνε. Μιά νέα μελέτη δείχνει ότι αυτό συμβαίνει μόνο όταν τα σκυλιά είναι ανεκπαίδευτα.
Σε πρόσφατα πειράματα, η Wallis και οι συνάδελφοί της χρησιμοποίησαν 145 μπόρντερ κόλλεϊ (border collies) διαφόρων ηλικιών και με διαφορετικά επίπεδα εκπαίδευσης. Οι ερευνητές θέλησαν να δουν αν η ηλικία, η εξοικίωση και η εκπαίδευση επηρεάζουν την τάση του σκύλου να ακολουθεί το βλέμμα ενός ανθρώπου. Η Wallis παρατήρησε τις αντιδράσεις των σκυλιών καθώς κοίταζε προς μια πόρτα. Παραδόξως, μόνο τα ανεκπαίδευτα σκυλιά ακολούθησαν το βλέμμα της, ενώ τα εκπαιδευμένα ζώα το αγνόησαν. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι τα εκπαιδευμένα σκυλιά έχουν μάθει να επικεντρώνονται στο πρόσωπο του ατόμου, και όχι σ΄αυτό που κοιτάει.
Όταν η Wallis και οι συνεργάτες της εκπαίδευσαν για πέντε μόνο λεπτά τα ανεκπαίδευτα σκυλιά να βλέπουν το πρόσωπό της, αυτά άρχισαν να αγνοούν το ένστικτο να ακολουθήσουν το βλέμμα της. Ακόμη πιο εκπληκτικό είναι ότι τα ανεκπαίδευτα σκυλιά συχνά έριχναν ματιές πέρα δώθε ανάμεσα σε εκείνη και την πόρτα, μπερδεμένα από αυτά που η ίδια έβλεπε. "Η συμπεριφορά αυτή εμφανίζεται μόνο στους ανθρώπους και τους χιμπατζήδες και ονομάζεται διπλός έλεγχος", λέει η Wallis. "Είναι ένα μάθημα για όλους μας ότι θα πρέπει πάντα να εξετάζεται αν η επαγγελματική εκπαίδευση έχει επιπτώσεις σε αυτούς τους τύπους των μελετών".
Το επόμενο βήμα στις έρευνες πάνω στους σκύλους, είναι ο τρόπος απομνημόνευσης συγκεκριμένων εργασιών και πόσο καλά μπορούν να τις θυμούνται μετά από αρκετό καιρό.
